Manisa İl Afet ve Acil Müdahale Müdürlüğü’nün çalışmaları kapsamında Eskişehir Teknik Üniversitesi’nden gelen uzman ekibin desteğiyle Spil Dağı’nın Manisa Turgut Özal Mahallesi tarafında bulunan ve halk arasında Şahin Tepesi diye bilinen bölgede yapay deprem ile fay hattının heyelan üzerindeki etkisi araştırılıyor. Araştırmalar sonunda zemin profili tespit edilerek bölge için önlem projesi hazırlanacak.

Manisa’nın Şehzadeler ilçesi Turgut Özal Mahallesindeki Şahin Tepe’de meydana gelen heyalanların nedenleri uzman ekiplerce araştırılmaya başlandı. bölgedeki birçok evin zarar gördüğü heyelanlara neyin sebep olduğunu öğrenmek için Türkiye’de çok az kullanılan bir teknikle araştırma çalışmalarına başlandı.

Yapay depremler oluşturulacak

Projede yer alan Jeoloji Mühendisi Aykut Ali Ece yaptığı açıklamada, “Turgut Özal Mahallesinde akma yapısı şeklinde görülen heyelan ile ilgili Manisa İl Afet ve Acil Müdahale Müdürlüğü’nün bünyesi kapsamında burada heyelan etüdü çalışması yapıyoruz. Bu çalışma kapsamında ilk önce jeofizik yöntemlerden elektrik tomografi uyguladık, kesit çıkarttık, o kesite göre sondajların yerleri belirlendi, yapılabilecek alanlarda ilgili metrajlarda sondajlar yapıldı. Buradaki çalışmamızın amacı sondaj yapamadığımız alanlarla beraber heyelanın üzerinde Manisa fayının da etkisi var mıdır, yok mudur diye tespitine yönelik sismik yansıma çalışma yapacağız. Bu işlerin hepsi Manisa İl Afet ve Acil Müdahale Müdürlüğü’nün kontrolünde yapılmaktadır. Eskişehir Teknik Üniversitesi’nden de sismik yansıma konusunda uzman ekip ve hocalarımız ile birlikte ölçüm çalışmasının başlangıcı olan hazırlıkları tamamladık ve ölçüm çalışmalarına da başlayacağız. Spil Dağının eteklerinden bulunduğumuz noktaya kadar 25 tane ayrı noktada güzergah üzerinde patlatma dediğimiz bir yöntemle, gan adını verdiğimiz cihazla yapay depremler oluşturacağız ve yapay depremlere istinaden de zeminlerin davranışlarından zemin profilini tespit etmeye çalışacağız. Buradaki amaç mevcut heyelanın durumunun tespit edilmesi, önlemler ile ilgili de projenin hazırlanmasına yönelik Manisa İl Afet ve Acil Müdahale Müdürlüğü’nün kontrolünde ve kapsamında bu işlemleri yürütüyoruz” ifadelerini kullandı.

Çalışma sonrası önlem projesi hazırlanacak

Jeofizik Mühendisleri Odası Manisa İl Temsilcisi Jeofizik Yüksek Mühendisi Fatih Şenhisar ise, “Heyelan kaymasına yönelik önlem alınması için yapılan bir çalışma. 2006 yılında İl ve Afet İşleri Genel Müdürlüğü’nün yapmış olduğu çalışmanın bu bölgede bulunan evlerin heyelandan dolayı etkilendiği tespit edildi ve bununla ilgili jeolojik etüt yapıldı. Kaymanın önlenmesi için müdürlüğümüz tarafından ilk etapta çok elektrotlu jeofizik yöntemle bu heyelanın kayma düzlemi ve kesitini çıkartarak ne kadar etki yaptığını bularak onunla ilgili önlem yapılması çalışması yürütülüyor. Jeofizik Mühendisi Prof. Dr. Berkan hocamız eşliğinde Türkiye’de çok az yapılan bu yöntemi gerçekleştiriyoruz. Bu sismik yansıma yöntemi ile arazinin kesitini ve kayma düzlemini ortaya çıkararak buna yönelik önlemler alınacak, önlem projesi hazırlanacak ve daha sonra da bu çalışmanın neticesinde buradaki yerleşim yerlerini de rahatlatmış olacağız.” diye konuştu.

“Buradaki heyelan basit bir heyelan değil”

Eskişehir Teknik Üniversitesi Jeofizik Profesörü Berkan Ecevitoğlu da yaptıkları çalışmayla ilgil şunları söyledi: “Burada yapılan iş tıptaki ultrasona benziyor. Nasıl ultrason ile bebeğin cinsiyetini anlıyorlar, bizde burada düşük frekanslı titreşim dalgası göndererek yere gan dediğimiz yere ateş eden silahla, dalgalar aşağı inip tabakada yansıyor ve geri geliyor, bizde bu heyelanın tabanını görmeye çalışıyoruz. Buradaki heyelan basit bir heyelan değil. Dağın eteğinden Manisa fayı geçiyor ve bu fay tek başına değil, önünde paralel uzanan ikinci faylar var. Bunlar tabi hem titreşiyorlar hemde yağan yağmurlar fay kırıklarından aşağı iniyor ve inince tabakayı su ile yüklüyor ve tabaka ağırlaşınca da kayma düzlemi üzerinde kayıp gelmeye başlıyor. Kayıp gelince yolda şişlikler oluşuyor ve bu evlerde hasar meydana geliyor. İşte o yüzden bu sismik yöntem ile bu heyelanı anlamaya çalışıyoruz ki ne kadar iyi anlarsak o kadar iyi önlem alabiliriz.”